In de voetsporen van de soldaten

Voor mij geen sandalen zoals de Romeinen om door de modderige rivierkleigrond te banjeren. Ik ga vandaag op pad om in de voetsporen te treden van de Romeinen en van de legers van Maarten van Rossum. Een dagtocht van een kleine 20 km waar de Romeinen soms wel 60 km op een dag weg marcheerden. Dat ga ik ze op mijn leeftijd niet meer nadoen. Mijn wandeling start in het Centrum van Arnhem, onderaan de brug over de Rijn. Hier staken de Romeinen, zoals wordt vermoed, de Rijn over.

Lombok
Ik volg de Rijn westwaarts. Dat de Romeinen niet verder naar het noorden zijn getrokken komt natuurlijk door de steile stuwwal, die oprijst langs de kade. Een bijna natuurlijke barrière. Nu hangt het Arnhems museum uitdagend over de stuwwal heen. Al lopend, concludeer ik dat die 16de-eeuwse legeraanvoerder Van Rossum waarschijnlijk hetzelfde heeft gedacht als de aanvoerder van de Romeinen: wat is de makkelijkste weg voor mijn leger. En hoewel beide legers de oever van de rivier zouden zijn blijven volgen, maakt mijn route even een lus om door het fraaie landschap ten noorden van Arnhem te kunnen wandelen.
Zigzaggend loop je door de wijk Lombok, een schoolvoorbeeld van het gedachtegoed van eind 19de eeuw. Goede huizen, een badhuis, een bewaarschool, winkels, politiepost, ruime stratenprofiel voor bomen, plantsoentjes en ander openbaar groen. Alles voor een betere zorg voor de arbeider. Kom daar nu maar eens om!

Rosande polder
Als de kuiten en de knieën in het park Mariendaal zijn getraind, dalen we af naar de Rosandepolder waar de resten liggen van kasteel Rosande. Het 14e-eeuwse kasteel is tijdens de Gelderse oorlogen verwoest en daarna gesloopt. In deze polder stond in de 20ste eeuw een aantal steenbakkerijen (goede klei op loopafstand) maar deze zijn tijdens de WOII zwaar beschadigd en daarna afgebroken. Halverwege de polder ligt een kleine camping, die weliswaar niet zo Spartaans is als het kampement van de Romeinen destijds, maar in geen geval een ANWB-ster zal krijgen. Maar je kunt er prima pauzeren en ze serveren een bakkie met eigengemaakte taart.

Kerkepad
Na een heerlijke cappuccino vervolg ik mijn route richting het oude pre-romaanse kerkje van Oosterbeek. Op het plein voor de kerk staat de 300 jaar oude knotlinde die veel legers heeft zien langskomen en zelfs WOII zonder schade heeft doorstaan. Vlak naast de kerk een smal kerkepad richting Heveadorp.
Ter hoogte van het veerpontje naar Driel, klim ik even de stuwwal op om mijn legers te zien marcheren. Het uitzicht over de Rijn en de uiterwaarden is prachtig.

Heveadorp
De legers van de Romeinen en van Van Rossum zullen de stuwwal, waar Heveadorp op ligt, niet hebben beklommen. Zij zullen, beneden, via de uiterwaarden verder zijn getrokken. Omdat de route niet door het historische deel van dit dorp loopt, besluit ik hier het Maarten van Rossumpad en het Romeinse Limespad te verlaten. Als afsluiting van mijn wandeling loop ik door het overgebleven deel van dit prachtige stukje historie.
Dirk Frans Wilhelmi, eigenaar van de Hevea-fabriek (rubberen banden en laarzen) kocht in 1915 het terrein van het landgoed Duno. Passend in de tijdsgeest liet hij een jaar later huizen bouwen voor zijn werknemers in een mix van Amsterdamse School en Cottagestijl. Dat de goede intenties van fabriekseigenaar niet alleen barmhartigheid waren, blijkt uit de sociale controle van de vrouw van de eigenaar en het licht dat om 10 uur ‘s avonds werd afgesloten, zodat iedereen op tijd naar bed ging en op elektriciteit kon worden bespaard. Veel woningen zijn door verwaarlozing tijdens de moeilijke economische jaren 80/90 verdwenen, maar er zijn nog voldoende huizen te bewonderen. Mijmerend loop ik naar de bushalte. Zou ik hier willen wonen?

Ook zin om deze wandeling te maken? Gpx-file en routebeschrijving vind je op Wandelnet.

Utrecht, aug 2021.