Op oorlogspad

De weg naar Rome is ouder, maar het pad dat ik vandaag ga lopen gaat ook al een tijdje mee, het boswachterspad over de Grebbelinie. De stormachtige wind heeft het regenfront vannacht naar het oosten van het land geblazen en een mooi herfstig zonnetje is reden genoeg voor een fikse wandeling. Na het duinzand, het Gelderse gras en het bospaadje, nu het oorlogspad.

Watermanagement
In watermanagement is Nederland wereldwijd altijd vooruitstrevend geweest. Van het tegenhouden van de zee, het leegpompen van meren tot polders tot het gericht onder water zetten van gebieden. De aanleg van de Grebbelinie, gestart vanaf 1745, was bedoeld als een voorverdediging van de Hollandse Waterlinie. een Nederlandse verdedigingsmethode gebaseerd op inundatie. Kort gezegd: je zet de boel gewoon onder water en de vijand kan jou dus niet bereiken. Hedendaagse oorlogvoering maakte deze methode volkomen zinloos.
Inmiddels heeft de Grebbelinie een monumentale status gekregen. Een bijzonder cultuurhistorisch monument. De route loopt over de verhoging, feitelijk over een dijk. De hoeveelheid regen van de afgelopen dagen geeft een beetje beeld van hoe zoiets er dan moet hebben uitgezien. Wandelend op dit oorlogspad, peins ik over de wreedheid en nutteloosheid van oorlogen. Wanneer zijn we als mens eens tevreden met wat we hebben, met wat er is? Zware kost voor deze lichte dag.

Coulissen
De route loopt langs forten en batterijen, waar eens het geklak van hakken tussen de betonmuren klonk. Hoog op de dijk kijk ik links en rechts uit op agrarisch gebied. Mijn zicht wordt gefilterd door bomen en struiken. Het ziet er een beetje uit zoals het coulisselandschap dat zo bekend is in het oosten van het land. De geur van de herfst hangt overal, maar de straffe wind brengt soms ook de geur van de veehouderijen. Een kenner zal ongetwijfeld herkennen of het gaat om koeien, kippen of varkens, maar ik ben een maar een leek.

Doorsteekjes
Dat de Grebbelinie nog slechts een monumentale en recreatieve functie heeft, merk ik aan de diverse doorsteekjes. Zo’n gat in de dijk zou de verdediging behoorlijk hebben bemoeilijkt. Hier en daar houdt een grof uitgesneden soldaat nog de wacht.

Mijn route ben ik gestart bij station Veenendaal De Klomp. Aan het eind van mijn wandeling neem ik nog een kijkje in het Grebbelinie Bezoekerscentrum.

Ook zin in deze historische route, ga dan naar Wandelnet.

Utrecht, nov 2021